- Αντρέα ντελ Σάρτο
- (Andrea del Sarto, Φλωρεντία 1486 – 1531). Ιταλός ζωγράφος. Ήταν μαθητής του Πιέτρο ντι Κόζιμο, φίλος και συνεργάτης του Τζιάκομο Σανσοβίνο, αλλά επηρεάστηκε κυρίως από τον Λεονάρντο ντα Βίντσι και τον Μιχαήλ Άγγελο. Κομψός σχεδιαστής, τόσο που ο Βαζάρι τον χαρακτήρισε αλάνθαστο, πέτυχε να δώσει μεγάλη γλυκύτητα στους πίνακές του με την υπερένθεση πολλών λεπτότατων στρωμάτων χρώματος και τη χρήση του σφουμάτο, της βαθμιαίας δηλαδή μετάβασης από το ένα χρώμα στο άλλο. Ο Α.ν.Σ. κατόρθωσε να αποτυπώσει στις μορφές του τον πολύπλοκο εκείνο ψυχισμό που χαρακτηρίζει τα καλύτερα έργα του τοσκανικού μανιερισμού. Στη Φλωρεντία, ζωγράφισε πολλές νωπογραφίες στο αίθριο του ναού της Παναγίας της Ευαγγελιστρίας και στα περιστύλια του παρακείμενου μοναστηριού (από τις οποίες, η περίφημη Παναγία με τον σάκο θεωρείται το αριστούργημά του), στη μονή του Σκάλτσο (των Καρμελιτών) και στην Τράπεζα της μονής του Αγίου Σάλβι.
Από τους φορητούς πίνακές του, σημαντικότεροι είναι η Παναγία με τις Άρπυιες του 1517 (Φλωρεντία, Ουφίτσι) που συγγενεύει με τη ζωγραφική του Φρα Μπαρτολομέο, η Ελεημοσύνη (Παρίσι, Λούβρο) που τη ζωγράφισε κατά την παραμονή του στη Γαλλία στην αυλή του Φραγκίσκου Α’ και η Αποκαθήλωση του 1524 (Φλωρεντία, Πινακοθήκη Πίτι). Από τις προσωπογραφίες ξεχωρίζει ο Γλύπτης (1524), που εικονίζει πιθανότατα τον Τζιάκομο Σανσοβίνο (Εθνική Πινακοθήκη, Λονδίνο). Από το έργο του Α.ν.Σ. σώζονται συνολικά περίπου πενήντα έργα και εκατό σχέδια.
H Παναγία με τις Άρπυιες (1517), έργο του Αντρέα ντελ Σάρτο (Πινακοθήκη των Ουφίτσι, Φλωρεντία).
Η Λουκρητία Μπάτσιο ντελ Φέντε, σύζυγος του Αντρέα ντελ Σάρτο, σε προσωπογραφία (1517) του ίδιου του ζωγράφου (Μουσείο Πράντο, Μαδρίτη· φωτ. Igda).
Dictionary of Greek. 2013.